تأثیر فناوری واقعیت مجازی بر کنترل علائم سرطان
اگرچه میزان بقای بیماران سرطانی در حال افزایش بوده است، اما این گونه بیماران اغلب به دلیل اثرات بیماری و درمان، بارهای جسمی و روانی شدیدی را تجربه می کنند. چندین مداخله مبتنی بر واقعیت مجازی (Virtual Reality) برای کمک به بهبود علائم فیزیکی و روانی و کیفیت زندگی در بیماران سرطانی استفاده شده است. در این بررسی، مقاله ای مروری را مورد مطالعه قرار دادیم که در سال 2023 با هدف مطالعه اثربخشی تکنولوژی واقعیت مجازی در مدیریت علائم بیماران سرطانی انجام شد.
بررسی اجمالی
در سال 2020، بیش از 19 میلیون مورد جدید سرطان در سراسر جهان ثبت شد. اگرچه میزان بقا در بیماران سرطانی در حال افزایش است، بیماران اغلب علائم روانی یا جسمی شدیدی مانند درد، اضطراب، افسردگی، ترس و پریشانی را در طول تشخیص، درمان و بهبودی از بیماری نشان میدهند. تقریباً 70 درصد از بیماران سرطانی در حین فعالیت های روزانه درد را تجربه می کنند و بیش از 30 درصد از بیماران مبتلا به سرطان پستان دارای اضطراب و افسردگی هستند. 59 درصد از بیماران سرطانی و بهبودیافتگان از این بیماری گزارش می دهند که سطح متوسطی از ترس از عود سرطان دارند. علاوه بر این، پریشانی ششمین علامت حیاتی در مراقبت از سرطان در نظر گرفته می شود که بر عملکرد روزانه بیمار تأثیر می گذارد، اما اغلب مورد غفلت واقع می شود و تحت درمان قرار نمی گیرد. این علائم اغلب منجر به کاهش انطباق بیمار با درمان و در نتیجه کاهش ایمنی و اختلالات غدد درون ریز می شود که بر کار، روابط اجتماعی، خلق و خو و فعالیت های روزانه آنها تأثیر منفی می گذارد. در سالهای اخیر، درمانهای مکمل و جایگزین به طور فزایندهای توسط پزشکان برای مدیریت علائم در بیماران سرطانی مورد توجه قرار گرفته است. فنآوری واقعیت مجازی (VR) شامل یک سیستم شبیهسازی سه بعدی تعاملی است که با استفاده از فناوری رایانه ایجاد شده است. هدف از این مطالعه گردآوری دادههای با کیفیت بالا از مطالعات مداخله ای برای تجزیه و تحلیل و ارزیابی شواهد جامع در مورد اثرات مداخلات مبتنی بر واقعیت مجازی بر اضطراب، درد، افسردگی، پریشانی، ترس و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان بود.
در نهایت 12 مقاله از 8 کشورهای کانادا، استرالیا، ترکیه، اسپانیا، دانمارک، چین، عربستان و عمان مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به انواع درمانهای مبتنی بر واقعیت مجازی، هفت مطالعه (58%) بر پرت کردن حواس بیماران از اضطراب، افسردگی، درد و پریشانی از طریق تجربیات همه جانبه با سناریوهای واقعیت مجازی (کاوش در جنگلها، باغوحشها، زمینهای بازی، موزهها، کنار دریا و غیره) متمرکز شدند. سه مطالعه (25%) از بازیهای Xbox Kinect (دارت، بولینگ، بوکس، تنیس روی میز، نینجا میوه و والیبال ساحلی) و سیستم Xbox 360 Kinect برای تمرینهای توانبخشی برای بهبود درد و کیفیت زندگی بیماران استفاده کردند. دو مطالعه (17٪) آموزش بهداشت مبتنی بر واقعیت مجازی بودند که به بیماران اجازه میداد فرآیند پرتودرمانی را به طور مجازی تجربه کنند و مراحل مربوط به پذیرش در بیمارستان را برای تسکین اضطراب و افسردگی درک کنند. نتایج نشان داد که مداخلات واقعیت مجازی به طور قابل توجهی علائم اضطراب را در بیماران سرطانی بهبود بخشید. همچنین میزان درد افسردگی نیز به طور قابل توجهی کاهش داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که مداخلات واقعیت مجازی به طور موثر علائم ترس را در بیماران سرطانی بهبود می بخشد. اما در خصوص کیفیت زندگی در این مطالعه بهبود چشمگیری مشاهده نشد.
این متاآنالیز ارزیابی جامعی از تأثیر مداخلات مبتنی بر واقعیت مجازی بر مدیریت علائم در بیماران سرطانی ارائه میکند. با استفاده از نتایج این پژوهش ما دریافتیم که مداخله از طریق واقعیت مجازی در بهبود درد، اضطراب، افسردگی، ترس و پریشانی در بیماران سرطانی موثر است. با این حال، برخی از عوارض جانبی مانند بیماری سایبری وجود دارد. تفاوت قابل توجهی در تاثیر بر کیفیت زندگی در بیماران مشاهده نشد. مدیریت علائم در بیماران سرطانی یک فرآیند طولانی مدت است و هیچ نتیجه روشنی در مورد اثرات طولانی مدت واقعیت مجازی بر بهبود علائم در بیماران سرطانی وجود ندارد.
Effectiveness of Virtual Reality in Symptom Management of Cancer Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36758907/
مدرس
حمید رضا ثابت
کارشناسی ارشد ژورنالیسم پزشکیرزومه علمی و سوابق اجرایی جناب آقای حمید رضا ثابت
- رتبه یک کنکور کارشناسی ارشد ژورنالیسم پزشکی (1400)
- پژوهشگر برتر دانشجویی (۱۳۹۴)
- استعداد درخشان
- دبیر کل مدرسه تابستانه کشوری طرح تحول نوآوری در آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی فسا (۱۳۹۵)
- عضو هیأت تحریریه مجله علمی پژوهشی Galen (1393)
- دبیر اجرایی چهارمین مدرسه تابستانی شبکه همکار جنوب (1393)
- عضو شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی فسا (1393)
- نائب دبیر کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی فسا (1393)
- دبیر کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی فسا (۱۳۹۴)
- برگزاری بیش از ۱۰ کارگاه پژوهشی در موضوعات مختلف (1392-۱۳۹۵)
- کادر اجرایی چهارمین کنگره ملی دانشجویی افق های نوین در علوم توانبخشی (1393)
- دبیر فرهنگی کانون نخبگان دانشگاه علوم پزشکی فسا (1391)
- ثبت و چاپ بیش از ده طرح پژوهشی و مقالات علمی
نظرات